Αριάννα
Σταθακοπούλου

Η ψυχοθεραπεία είναι μια συνεργατική διαδικασία που βοηθά τον άνθρωπο να εξερευνήσει τα συναισθήματά του, να κατανοήσει καλύτερα τις σκέψεις και τις συμπεριφορές του και να αντιμετωπίσει τις προκλήσεις που συναντά στη ζωή του⸱ είναι ένας ασφαλής χώρος για να μιλήσει, να μοιραστεί και να εξελιχθεί.

Η διάρκεια του θεραπευτικού ταξιδιού εξαρτάται από το εκάστοτε αίτημα αλλά και από την ψυχοθεραπευτική προσέγγιση που ακολουθεί η/ο  θεραπεύτρια/τής. Κάποιοι άνθρωποι χρειάζονται μόνο λίγες συνεδρίες, ενώ άλλοι επιλέγουν (ή συστήνεται βάσει της φύσης του ζητήματος) να επενδύσουν σε μια πιο μακροχρόνια θεραπευτική διαδικασία. Επίσης, υπάρχουν προσεγγίσεις οι οποίες κατ’ εξοχήν δουλεύουν πιο βραχύχρονα (π.χ. γνωσιακή συμπεριφοριστική θεραπεία) και άλλες οι οποίες μπορούν να κρατήσουν μέχρι χρόνια (π.χ. ψυχαναλυτική θεραπεία). Συνοπτικά, η διάρκεια της ψυχοθεραπείας ποικίλλει.

Ναι, στην ψυχοθεραπεία τηρείται το απόρρητο, πράγμα ιδιαίτερα σημαντικό για λόγους δεοντολογίας. Ό,τι συζητάτε με τη θεραπεύτρια ή τον θεραπευτή σας παραμένει ιδιωτικό. Εξαίρεση σε αυτό αποτελούν περιπτώσεις όπου υπάρχει κίνδυνος για εσάς ή άλλους, σύμφωνα με την ηθική και νομική δεοντολογία. Επίσης, πληροφορίες για συνεδρίες χρειάζεται να μεταφέρονται κατά τη διάρκεια της εποπτείας (βλ. επίσης 5).

Είναι φυσιολογικό κατά τις πρώτες ειδικά συνεδρίες να βιώνετε άγχος σε σχέση με τη διαδικασία και να χρειάζεστε χρόνο ώστε να νιώσετε άνετα. Αν μετά από κάποιες πρώτες συνεδρίες συνεχίζετε να  αισθάνεστε ότι δεν υπάρχει σύνδεση με τη θεραπεύτρια, μπορείτε πάντα να συζητήσετε τις ανησυχίες σας ή να δοκιμάσετε με άλλη/ον επαγγελματία. Αξίζει να σημειωθεί, πάντως, ότι η θεραπεία σε βάθος χρόνου είναι σχεδόν βέβαιο ότι θα φέρει στιγμές όπου μπορεί το άτομο να μη νιώθει απόλυτα άνετα. Αυτό είναι μέρος της  διαδικασίας και αποτελεί συνήθως ευκαιρία για περαιτέρω επεξεργασία και εμβάθυνση, παρά ανησυχητικό σημάδι για την πορεία της θεραπείας (ειδικά αν έχει εδραιωθεί ως τότε μια καλή θεραπευτική σχέση). Σε κάθε περίπτωση, συνίσταται η συζήτηση των σχετικών συναισθημάτων και εντυπώσεων με τη θεραπεύτριά σας ώστε να διαλευκανθεί η πηγή της όποιας δυσφορίας.

Είναι σημαντικό να βρείτε μία/έναν επαγγελματία με τον οποίο να νιώθετε άνετα και ασφαλείς. Συνίσταται να εξετάσετε την εκπαίδευσή του, την εξειδίκευσή του, καθώς και να συζητήσετε τις προσδοκίες και τους στόχους σας κατά την πρώτη σας επαφή. Ως προς τα προσόντα, μια καλή —αν όχι
απαραίτητη— βάση προσόντων είναι η/ο επαγγελματίας να διαθέτει άδεια άσκησης επαγγέλματος ψυχολόγου. Κάτι τέτοιο, ωστόσο, δεν είναι επαρκές, καθώς για να μπορεί να ασκεί θεραπευτικό έργο απαιτείται μια περαιτέρω εκπαίδευση πέραν του προπτυχιακού —δηλαδή μεταπτυχιακό σχετικό με την ψυχοθεραπεία ή/και εξειδίκευση σε κάποια ψυχοθεραπευτική προσέγγιση (π.χ. ψυχαναλυτική, συστημική, γνωσιοσυμπεριφοριστική,  προσωποκεντρική κ.α.).

Ένα καλό δείγμα επίσης είναι όταν το άτομο βρίσκεται σε συστηματική εποπτεία, ειδικά αν πρόκειται για λιγότερο πεπειραμένη/ο επαγγελματία. Η εποπτεία αποτελεί την εκπαιδευτική διαδικασία κατά την οποία μια θεραπεύτρια επεξεργάζεται τα περιστατικά της με κάποια/ον πιο έμπειρη/ο ειδικό και λαμβάνει καθοδήγηση για αυτά. Πρόκειται για μια σημαντική διαδικασία που στα πρώτα επαγγελματικά βήματα ενός ψυχολόγου καθίσταται ηθικά απαραίτητη.

Η κλινική ψυχολογία αποτελεί εφαρμοσμένο κλάδο της Ψυχολογίας, το ευρύ έργο του οποίου εκτείνεται στην ψυχοθεραπεία, την επιστημονική έρευνα, την ψυχολογική αξιολόγηση μέσω ψυχομετρικών εργαλείων, την πρόληψη προβλημάτων ψυχικής υγείας, την εκπαίδευση της κοινότητας σε ψυχικά ζητήματα. Για περισσότερες πληροφορίες, μπορείτε να επισκεφθείτε τη σχετική σελίδα στον ιστότοπο του Αμερικανικού Συλλόγου Ψυχολόγων (APA). Στη χώρα μας προς το παρόν δεν αναγνωρίζονται οι ειδικότητες της Ψυχολογίας (που περιλαμβάνουν επίσης, εκτός της Κλινικής, τη Συμβουλευτική, την Οργανωσιακή, τη Σχολική, τη Δικανική κ.α.). Ωστόσο, στις περισσότερες χώρες του εξωτερικού, οι Κλινικοί Ψυχολόγοι έχουν συγκεκριμένα και διακριτά επαγγελματικά δικαιώματα, ενώ η εκπαίδευσή τους αντιστοιχεί σε επίπεδο διδακτορικού.

Ναι, η τελική απόφαση για τη διάρκεια της θεραπείας είναι δική σας. Είναι σημαντικό, ωστόσο, αν επιθυμείτε να ολοκληρώσετε νωρίτερα από το προτεινόμενο, να το συζητήσετε με τη θεραπεύτριά σας, ώστε να ολοκληρωθεί η διαδικασία με έναν τρόπο που να σας ωφελεί.

Η ψυχολογία είναι κοινωνική και ανθρωπιστική επιστήμη, σε αντίθεση με την ψυχιατρική που αποτελεί ειδικότητα της Ιατρικής. Οι δυο τους συνεργάζονται, με το έργο τους να αλληλεπικαλύπτεται συχνά αλλά παράλληλα να περιλαμβάνει και διακριτά καθήκοντα. Οι ψυχολόγοι μπορούν να εργάζονται σε διάφορα πλαίσια, όχι μόνο θεραπευτικά, ανάλογα και με την εξειδίκευση (π.χ. εκπαιδευτικά, ερευνητικά κ.α.). Όσον αφορά την ψυχοθεραπεία, συνήθως προκειμένου να την ασκήσουν ιδιωτικά ή σε κλινικά και κοινοτικά πλαίσια, οι ψυχολόγοι πραγματοποιούν περαιτέρω εκπαίδευση σε κάποιο ψυχοθεραπευτικό μοντέλο. Οι ψυχίατροι επίσης συνήθως εξειδικεύονται ως ψυχοθεραπευτές, ενώ ως ιατροί μπορούν επιπλέον να συνταγογραφήσουν φαρμακευτική αγωγή (κάτι που δεν περιλαμβάνεται στα εργασιακά δικαιώματα των ψυχολόγων). Ανάλογα με τις ανάγκες του ατόμου, η κατάλληλη θεραπεία μπορεί να προϋποθέτει συνεργασία με τη μία ειδικότητα ή και τις δύο.

Η συχνότητα εξαρτάται από το αίτημά σας και τα ζητήματα για τα οποία απευθύνεστε σε ειδικό. Συνήθως, οι συνεδρίες είναι εβδομαδιαίες. Ωστόσο, κατά περίπτωση μπορεί η ψυχολόγος να προτείνει διαφορετική συχνότητα σε συνεννόηση με το ενδιαφερόμενο άτομο και σε συνάρτηση πάντα με το τι θα ήταν πιο βοηθητικό για το ίδιο.

Το κόστος ποικίλλει ανάλογα με τη θεραπεύτρια και τη μορφή της θεραπείας. Μπορείτε να ρωτήσετε κατά την πρώτη επικοινωνία για τη χρέωση και τις διαθέσιμες επιλογές πληρωμής. Είναι σημαντικό να θυμάστε επίσης ότι η τιμή ορίζεται ώστε να ανταποκρίνεται κατά το δυνατόν στην ποιότητα των υπηρεσιών και στην εκπαίδευση του επαγγελματία, που συνήθως είναι πολύχρονη και συνεχιζόμενη.

Ναι, πολλές θεραπεύτριες προσφέρουν διαδικτυακές συνεδρίες, οι οποίες μπορούν να είναι εξίσου αποτελεσματικές με τις δια ζώσης. Είναι μια συμφέρουσα επιλογή αν π.χ. έχετε περιορισμένο χρόνο, δυσκολία μετακίνησης ή αν κατοικείτε στο εξωτερικό. Συνίσταται, ωστόσο, να πραγματοποιείται μια γνωριμία με την ψυχολόγο από κοντά εφόσον και όταν υπάρχει η δυνατότητα.